12 listopada 2023r. mieszkańcy Gminy Pacyna obejrzeli widowisko „Wolność kocham i rozumiem” przygotowane przez uczniów i nauczycieli Szkoły Podstawowej im. Janusza Kusocińskiego w Pacynie. Uroczystość zgromadziła wszystkich na sali wypełnionej po brzegi gośćmi, którzy na powitanie otrzymali kotyliony i pakieciki z ciasteczkami w kształcie orła. Niecodziennym wydarzeniem poprzedzającym koncert było poświęcenie i uroczyste przekazanie Szkole nowego sztandaru. W tym roku widowisko składało się z dwóch części: patriotycznej i ludowej. Patriotyczna część przeprowadziła widzów przez historię naszego państwa: od kraju Polan, przez konflikt z Krzyżakami, hołd pruski, po czasy rozbiorów Polski i rusyfikację oraz germanizację, aż  do odzyskania w 1918 roku niepodległości, którą uhonorowano wspólnym odśpiewaniem hymnu państwowego. Pokazano radość z wolności w dwudziestoleciu międzywojennym wyrażoną tańcami i melodiami tego okresu. Nie zabrakło atmosfery wybuchu II wojny światowej – strachu, paniki, ucieczki z bombardowanego miasta, a także mrocznej karty powojennej historii Polski – okresu terroru, wyroków śmierci i strajków. Słowa nadziei na pokój i „Modlitwa o pokój” wyciszyły emocje.  Pełniejszemu oddaniu scen pomagały stroje i rekwizyty dostosowane do epoki. Wydarzenia wiązały liryczne teksty i piosenki, a tło stanowiły obrazy multimedialne. Radość z wolności oddała finałowa piosenka „Tak smakuje życie” w morzu biało – czerwonych chorągiewek i konfetti w kształcie biało – czerwonych serc.

Druga część widowiska pt. „Chrzciny Walusia” pokazała,  z dużą dozą humoru sytuacyjnego  i słownego ujętego w  stylizację gwarową, dzień chrztu dziecka rozpoczęty od porannych przygotowań, poprzez okolicznościowy obiad, rozmowy  o prezentach oraz planach  i przesądach dotyczących przyszłości dziecka. Przerywnik stanowiły często śpiewane w takich okolicznościach ludowe piosenki. Obrazu chrzcin dopełniała scenografia oddająca dawne wnętrza wiejskiego domu.   

Autor I części – Teresa Russek
Autor II części   – Anna Komar